Dunianto
Duniantoはエスペラント諸語のひとつ。欧州諸言語以外からも語彙を採用することを特徴とする。
綴りと発音
字上符が存在しない[1]。
エスペラントの ŝ, ĝ, j, ŭ (IPA では ʃ, ʒ, j, w)は Dunianto ではそれぞれ c, j, y, w と綴られる。
エスペラントとの対応
エスペラントの c, ĉ, ŝ は c にして借用される。エスペラントの ĝ, ĵ は j にして借用される。エスペラントの v が w として借用されるときもあるが、これは一部の語彙だけに適用される処理であり、v のままにすることもある。
語形成
性別に関する語彙
全ての語根は性的に中立である。男性性を表現するには -ic- を、女性性を表現するには -in- をそれぞれ用いる。 三人称代名詞 u は性を問わない。性を指定する場合には icu, inu という語形も利用可能である。
接辞
-ilm- は学術、学問を表す。
- vivilmo「生物学」
-ug- はよりフォーマルあるいは厳粛なニュアンスを表す。
- dirugi「宣言する」
-oc-, -ej- はそれぞれエスペラントの -um- のような漠然とした連関を表現するために使用される。-oc- は直前の語根にのみ係るのに対し、-ej- は複合語全体に係る。
エスペラントの -um- にあたる接辞は他に -am-, -im-, -om- がある。 -am- は形容詞的、-im- は動詞的、-om- は名詞的な語義を派生させる。
- lumo「光」→ lumami「まばゆい」
- domo「家」→ domimi「住む」
- malbona「悪い」→ malbonomo「問題」
-aly- は物質を意味する。
- zuno「蜂」→ zunalyo「蜂蜜」
- liki「書く」→ likalyo「紙」
エスペラントの -ec- にあたるものとして -es- と -ud- がある。-es- は性質を、-ud- は程度をそれぞれ表す。
-eb- は部屋の一部を表す。
- sumni「眠る」→ sumnebo「ベッド」
-og- は身体の一部を表す。
- vidi「見る」→ vidogo「目」
その他
エスペラントの da, de の区別はなく、ともに de で表す。 語形反転による対義語がある。
- can「〜の前に」、nac「〜の後ろに」
国家に関する語根に接続するとき、-an- と -ul- が峻別される。-an- が国民で -ul- は民族名。
擬声語による造語を多用する。
- miawo「猫」、pio「鳥」
例文
主の祈り
Oyico nanua, kiu estas en la samano, santa estu Via nomo, venu rajeso Via, estu volo Via, kiel en la samano, tiel aydan par la tero. Panon nanuan ciudinan geu al nanu jedine kay pardonu al nanu jaymoyn nanuayn kiel nanu aydan pardonas al nanuay jaymuloy; ne gwidocu nanun en yuhon, dan hurigu nanun de la malvera, boy ke Via estas la krasado, la forto kay la censanugindo ciamoce. Amen!